Krizlerde Şiddete Başvurma Şiddetin Düzeyi
Türkiye’nin 34 dış politika krizinde kriz yönetim stratejileri bakımından şiddet düzeyi aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Oniki krizde şiddet unsuruna rastlanmazken özellikle sınır güvenliğini ilgilendiren üç krizde taraflar arasında küçük ölçekli sınır çatışmaları yaşanmıştır. Yedi dış politika krizinde ise Türkiye gerektiğinde topyekûn bir savaşı göze almış olduğunu gösterecek ölçüde sınırlı bir kuvvet kullanma tehdidinden yararlanmıştır. Bu krizlerde şiddet genellikle zorlayıcı diplomasinin bir unsuru olarak kullanılmıştır.
Bir krizde ise sınırlı bir savaşın gereği olarak Kıbrıs ile sınırlı olan savaşa başvurulmuştur. Krizlerde Türkiye’nin saldırgan amaçlı kuvvet kullanımı ve bunun gereği/sonucu olarak şiddete başvurduğunun örneğine rastlanmamıştır. Bu bağlamda askeri nitelikte ciddi bir çatışmanın da yaşanmadığı görülür. Bu durum aslında Türkiye’nin kriz yönetiminde şiddete yer vermekten özellikle kaçınmış olduğu, ancak kararlılığın ve inandırıcılığın gerektirdiği durumlarda şiddet seçeneğini ölçülü bir şekilde kullanmış olduğunu göstermektedir. Şiddet unsurunun yer almadığı krizlerin müzakere edilebilirliği yüksek konular olduğu dikkat çekmektedir. Statüko ve anlaşmaların ihlalinden doğan saldırgan eylemlerin tetikleyici olduğu krizlerde Türkiye şiddet seviyesini yükseltmekte ve krizin seyri içerisinde ibret verici ölçüde şiddete yer vermektedir.
Tablo??: Krizlerde Şiddet Seviyesi |
|||
ŞİDDET SEVİYESİ |
KRİZLER |
||
ŞİDDET UNSURU YOK |
1926 BOZKURT LOTUS |
1968-1973 AFYON KRİZİ |
2003 SÜLEYMANİYE BASKINI |
1935 BULGARİSTAN KRİZİ |
1973 -1976 KITA SAHANLIĞI |
1989-1990 BATI TRAKYA KRİZİ |
|
1942 STRUMA KRİZİ |
1988 -1991 IRAKLI SIĞINMACILAR KRİZİ |
1989 BULGARİSTAN GÖÇÜ |
|
1964 JOHNSON MEKTUBU |
1992 TCG MUAVENET KRİZİ |
2014 IŞİD REHİNE KRİZİ |
|
KÜÇÜK ÇATIŞMA |
1924 MUSUL KRİZİ |
1929 KÜÇÜK AĞRI |
1936 SANCAK KRİZİ |
PSİKOLOJİK STRES VE BASKI YARATMA |
1945 SOVYET TALEPLERİ |
1958 IRAK KRİZİ |
1994-1995 EGE DENİZİ KRİZİ |
1955 6-7 EYLÜL OLAYLARI |
1974-1979 NOTAM-FIR |
2010 MAVİ MARMARA |
|
1957 SURİYE |
1981 LİMNİ KRİZİ |
2003 DOĞU AKDENİZ MEB |
|
İBRET VERİCİ GÜÇ KULLANMA TEHDİTİ |
1964 KIBRIS I |
1996 KARDAK KRİZİ |
1997 S300 FÜZE KRİZİ |
1967 KIBRIS II |
1991 NAHÇİVAN KRİZİ |
1998 SURİYE – ÖCALAN KRİZİ |
|
1987 KITA SAH. KRİZİ |
|
2011 SURİYE KRİZİ |
|
SALDIRGAN KUVVET KULLANMA |
|
|
|
CİDDİ ÇATIŞMA |
|
|
|
SAVAŞ |
1974 KIBRIS III |
|
|