Krizlerde Türkiye’nin Kriz Yönetim Stratejileri
Krizleri önlemek mümkün değilse acaba savaşa, topyekûn bir savaşa sürüklenmeden yönetmek nasıl mümkün olabilir? Kriz hali aslında tarafların aralarındaki meydan okumada geri adım atmamaları ve müzakere yeteneklerini kaybetmiş olmalarından etkilenmektedir. Dolayısıyla kriz sürecinde genellikle krizin tarafları çıkar ve beklentilerinden vazgeçmemekte ısrarlıdırlar. Ancak krizin ilerleyen evrelerinde krizin tarafları ısrarlarından ya kendi rızaları ile veya daha fazla kayba uğrayacakları gösterilerek rakip tarafından ikna edilirler.
A. George’a göre kriz yönetimi açısından devletlerin her krizde uygulayabileceği bir kriz yönetim stratejisi oluşturmak mümkün değildir. Dolayısıyla kriz yönetim stratejileri büyük ölçüde içerik bağımlıdır. Doğru ifadesiyle krizler kendi özgün niteliklerine ve koşullarına bağlı olarak hazırlanacak kriz yönetim stratejileri ile yönetilmelidir. Ancak bazı durumlarda daha önce uygulanmış kriz yönetim stratejilerinden esinlenmek, bunları yeniden özgün krize uyarlamak da mümkündür.
Tablo 21: Krizlerde Türkiye’nin Kriz Yönetim Stratejileri |
|||
KRİZ YÖNETİM STRATEJİLERİ |
KRİZLER |
||
SINIRLI, TERSİNE ÇEVRİLEBİLİR SINAMA (LIMITED REVERSIBLE PROBE) |
|||
KONTROLLÜ BASKI STRATEJİSİ (CONTROLLED PRESSURE) |
|||
OLDUBİTTİ STRATEJİSİ (FAIT ACCOMPLI) |
1973 -1976 KITA SAHANLIĞI |
1929 KÜÇÜK AĞRI |
|
YIPRATMA (ATTRITION) |
|||
ŞANTAJ(BLACKMAIL) |
2011 SURİYE KRİZİ | ||
ZORLAYICI DİPLOMASİ (COERCIVE DIPLOMACY)
|
1964 KIBRIS I |
1996 KARDAK KRİZİ |
1997 S300 FÜZE KRİZİ |
1967 KIBRIS II |
1998 SURİYE – ÖCALAN KRİZİ |
1991 NAHÇİVAN KRİZİ |
|
|
1987 KITA SAH. KRİZİ |
1981 LİMNİ KRİZİ |
|
SINIRLI TIRMANDIRMA STRJ. (LIMITED ESCALATION) |
1968-1973 AFYON KRİZİ |
2010 MAVİ MARMARA |
|
DİŞE DİŞ (TIT FOR TAT) |
2003 DOĞU AKDENİZ MEB |
||
KAPASITE TESTİ STRJ. (TEST OF CAPACITIES) |
1924 MUSUL KRİZİ |
||
KIRMIZI ÇİZGİ STRJ. (DRAWING A LINE) |
1974-1979 NOTAM-FIR |
1994-1995 EGE DENİZİ KRİZİ |
|
Karşı tarafın yanlış hesap yapmasını önlemek için kararlılık ve azim gösterme stratejisi (CONVEYING COMMITMENT AND RESOLVE) |
1926 BOZKURT LOTUS |
1936 SANCAK KRİZİ |
1974 KIBRIS III |
1945 SOVYET TALEPLERİ |
1957 SURİYE |
||
ZAMAN KAZANMA STRJ.(BUYING TIME ) |
1935 BULGARİSTAN KRİZİ |
1989 BULGARİSTAN GÖÇÜ |
2014 IŞİD REHİNE KRİZİ |
1964 JOHNSON MEKTUBU |
1989-1990 BATI TRAKYA KRİZİ |
1988 -1991 IRAKLI SIĞINMACILAR KRİZİ |
|
BELİRSİZ |
1992 TCG MUAVENET KRİZİ |
2003 SÜLEYMANİYE BASKINI |
1942 STRUMA KRİZİ |
1958 IRAK KRİZİ |
1955 6-7 EYLÜL OLAYLARI |