DIŞ POLİTİKA KRİZİNİN ADI Kardak Kayalıklarına Yunanistan’ın Asker Çıkartması
DIŞ POLİTİKA KRİZİNİN TARİHİ 25 Aralık 1995 31 Ocak 1996
DIŞ POLİTİKA KRİZİNİN TARAFLARI TÜRKİYE YUNANİSTAN
BAĞIMSIZ DEĞİŞKENLER ARA DEĞİŞKENLER BAĞIMLI DEĞİŞKENLER
1 Krizin ortaya çıktığı dönemde var olan uluslararası sistemin temel özellikleri Soğuk Savaş ardılı dönem, çok kutupluluk özelliklerine sahip. ABD baskın güç olmasına rağmen Çin, Japonya, RF, AB ekonomik ve siyasi güç olma kapasitelerini hızla geliştirmekte. Liderler, ulusal yapılar, rejim özellikleri, ideolojik yaklaşımlar-söylemler, ekonomik, siyasi, askeri kapasiteler, toplumsal yapılar- özellikleri, kültür-kimlik unsurları, iktidar yapıları ve özellikleri, idari-hukuksal özellikler,  Krizin ortaya çıktığı dönemde Türkiye’de Refahyol Hükümetinden sonra kurulan CHP-DYP Koalisyon Hükümeti iktidarda. 28 Şubat sürecinin hemen ertesine rastlayan süreçte siyasal iktidarlar istikrarı sağlamakta zorlanıyorlar. Sivil-sivil, asker-sivil çekişmesinin olduğu bir dönem… Krize yol açan konu hakkında devletin temel değer ve önceliklerini sarsan bir tehdidin ortaya çıkmış olmasından hareket edilerek Yunanistan’ın ihlalini sona erdirecek davranış zorlayıcı diplomasi stratejisinden yararlanılarak saptanmıştır.
2 Krizin Ortaya Çıktığı Dönemde Bölgesel Düzen / Kurumsallaşma / Yapı Özellikleri Sistemin genel yapısından bağımsız bölgesel düzlemde farklı/ değişik bir yapısal özellikten söz edilebilir mi? Bölgeye has özellikler, sorunlar, kurumsallaşma,Bölgenin kendine has gündemi var mı? Bölgesel ittifak örgütlenmelerden söz edilebilr mi? Bölgesel etkin aktör-liderden söz edilebilir mi? Bölgesel ideolojik-kültürel yapı-arayışlardan söz edilebilir mi? Bölgesel gündem cari uluslararası gündemden ayrı – farklı ele alınabiliyor mu?
3 Gündemdeki önemli/belirgin konular Balkanlar özelinde dağılan Yugoslavya’nın yarattığı savaş ve gerginlikler söz konusu; Ortadoğuda Irak’a müdahale sonrası istikrarsızlıklar; Filistin-İsrail uyuşmazlıkları; Kafkaslar’da istikrarsızlıklar; uluslararası kriz ve çatışmalara müdahale gerekliliği; AB ve NATO’nun genişlemesine ilişkin tartışmalar; Uluslararası terör, çevresel sorunlar, Afganistan’a müdahale; Haydut devletler tartışması; Kitle İmha Silahlarının yayılması… Ulusal gündem, iç ve dışa dair gündemde ön plana çıkan konular neler? Kitle iletişim araçlarının gündemin belirlenmesinde rolü, etkisi var mı? Yaygın kitle iletişim araçlarının durumu (Radyo, TV, internet, sosyal medya vs.)    Gündemde MG Siyaset belgesinde dillendirilen konular yer almakta; Irak’ta üslenen PKK gruplarına yönelik sınırötesi operasyonlardan olumlu sonuçlar elde edilmiş; ABD ile Türkiye arasında olumlu bir ilişki düzeyi tutturulabilmiş; İsrail ile güçlendirilen ilişkiler söz konusu; Bölgesel krizlere müdahaleler konusunda Türkiye BM ve ABD ile beraber hareket ederek etkin atör kimliğinin gereğini yerine getiriyor; Askeri kapasitede gözlegörülür iyileşmeler var; RF ile ilişkiler dengelenmiş; Yunanistan, Suriye ve Ermenistan güvenlik-tehdit algısı bakımından üst sıralarda yer alıyor; 1990 sonrasının uluslararası sisteminde küresel aktör ile bölgesel aktörler arasında bir denge kurmaya çalışıyor. Etkinlik alanlarını güçlendirme arayışı söz konusu… Fiili ihlalden geri adım attrılabilmesi için gerekirse savaşa bavurulabileceğine dair kararlılık ve inandırıcılık özellikleri yüksek stratejiler uygulanmıştır. Hukuksal meşruiyetten uzaklaşılmadan uluslararası aktörlerin desteği sağlanmaya çalışılmış ve uygulanan strateji ile Yunan asker ve bayrağının bulunmadığı duruma geri dönüş sağlanarak savaştan kaçınılmıştır. 
4 Baskın Aktörler (Devlet – Uluslararası Örgüt) ABD, RF, İngiltere, Almanya, Çin, Japonya,  Fransa, İsrail, İran, vb… Liderin kişisel/bilişsel/algısal özellikleri, Karar Alma Sürecine Katkıda Bulunan Aktörler (Cumhurbaşkanı, Başnakan, Meclis Başkanı, Genelkurmay Başkanı, Dışişleri Bakanı, Savunma Bakanı, Adalet Bakanı, istihbarat) Muhalefet Partileri -liderleri, Baskı ve çıkar grupları, basın-yayın kuruluşları, Askeri açıdan her ne kadar Güneydoğu’da PKK ile mücadele sürmekte olsa da TSK modernizasyon çalışmaları, alternatif silah alımları, ulusal silah savunma sanayiinin güçlendirilmesi askeri güç dengesi bakımından Türkiye’ye bölgesel bir avantaj sağlar düzeyde; Kuvvet dengesi bakımından Yunanistan ile karşılaştırma yapıldığında simetri ve/ya asimetri Türkiye’den yana; Ekonomik bakımdan göreli bir iyileşmeden söz edilebilir; Ege konusunun “ulusal”laştırılmış olması;  Kriz sürecinde askeri ve diplomatik girişimler eşgüdümle başarılı yürütlebilmiştir. Savaş çıkartmanın sorumluluğu Yunanistan’ın inisiyatifine bırakılırken Yunanistan’ın uğrayabileceği kayıbın yüksekliğine işaret edilmiş, gösterilen tepkinin şiddet ve yoğunluğu bu durumu gösterecek şekilde planlanmış ve icra edilmiştir.
İstikrarsız koalisyon hükümetlerine rağmen Cumhurbaşkanlığı makamında Demirel’in bulunması, liderlik özelliklerinin yüksek oluşu; Karar alma süreci bakımından baskın lider-koalisyon modellemesi;  İttifak ilişkileri içerisinde bulunulan ülke ve örgütlere diplomatik düzeyde bilgilendirmeler yapılarak Türkiye’nin kriz sürecinde izlemekte olduğu siyasanın haklılığı/meşruluğu anlatılmıştır.